W obecnych czasach, bezpieczeństwo w miejscu pracy stanowi kwestię o szczególnym znaczeniu.  Przeprowadzanie audytów, szczególnie w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy oraz bezpieczeństwa pożarowego, jest kluczowe dla zapewnienia bezpiecznego środowiska pracy. Ale jak dokładnie przeprowadzić audyt bezpieczeństwa i o czym należy pamiętać?

Najpopularniejszymi wskaźnikami bezpieczeństwa w miejscu pracy pozostają wskaźnik wypadkowości (analizowany przez ponad 96% zakładów pracy) oraz liczba pracowników zatrudnionych w warunkach niebezpiecznych (analizowana przez 71%). Poleganie na tradycyjnych wskaźnikach często służy jedynie spełnieniu wymogów prawnych w zakresie sprawozdawczości (przede wszystkim na potrzeby GUS i ZUS).

W tym artykule wyjaśniamy kluczowe kroki i wymagania dotyczące różnych rodzajów audytów bezpieczeństwa. Od podstaw audytu BHP po szczegółowe wymagania audytu bezpieczeństwa pożarowego, dowiesz się, jak przenieść bezpieczeństwo w swojej organizacji na wyższy poziom.

Jakie są audyty bezpieczeństwa

Dbałość o bezpieczeństwo w pracy jest kluczowa, jednak pomimo szkoleń, świadomość pracowników wciąż wymaga poprawy. Statystyki GUS z 2024 roku pokazują, że najczęstszą przyczyną wypadków (ponad 60%) było nieprawidłowe zachowanie pracownika, często wynikające z pośpiechu, nieuwagi lub braku koordynacji. Takie zachowania mogą prowadzić do poważnych zagrożeń dla zdrowia, a nawet życia.

• Audyt bezpieczeństwa informacji: Ten audyt chroni dane i systemy IT, oceniając kontrolę bezpieczeństwa, identyfikując luki i zapewniając zgodność z przepisami. Obejmuje dostęp, szyfrowanie, reagowanie na incydenty i szkolenia, minimalizując ryzyko naruszeń danych.
• Audyt bezpieczeństwa pracy (BHP): Ten audyt ocenia bezpieczeństwo w miejscu pracy, w tym zgodność z przepisami, identyfikację ryzyka i skuteczność procedur bezpieczeństwa, szkoleń i środków ochrony osobistej, aby stworzyć bezpieczniejsze środowisko pracy i zmniejszyć liczbę wypadków.
• Audyt bezpieczeństwa przeciwpożarowego (PPOŻ): Ten audyt minimalizuje ryzyko pożaru, badając systemy gaśnicze, drogi ewakuacyjne, alarmy i szkolenia, zapewniając zgodność z przepisami przeciwpożarowymi, chroniąc mieszkańców i minimalizując szkody materialne.
• Audyt bezpieczeństwa fizycznego: Ten audyt chroni obiekty i aktywa przed nieautoryzowanym dostępem, oceniając systemy bezpieczeństwa, kontrolę dostępu, nadzór i bariery fizyczne.
• Audyt bezpieczeństwa transportu: Ten audyt koncentruje się na bezpieczeństwie transportu, badając konserwację pojazdów, szkolenia kierowców, procedury i przepisy, aby zmniejszyć ryzyko wypadków i zapewnić bezpieczną dostawę.
• Audyt bezpieczeństwa żywności (HACCP): Ten audyt zapewnia bezpieczeństwo żywności, analizując proces produkcji, identyfikując zagrożenia i weryfikując środki kontroli, aby zapobiec chorobom przenoszonym przez żywność.

Audyt BHP: Co musisz wiedzieć?

Audyt BHP (Bezpieczeństwa i Higieny Pracy) to kluczowy element dbałości o bezpieczeństwo pracowników i zgodność z przepisami. Przeprowadzany zgodnie z wytycznymi SMETA (Sedex Members Ethical Trade Audit) audyt weryfikuje wiele aspektów. Należą do nich ogólne warunki pracy, aż po dostępność pierwszej pomocy. Poniżej przedstawiamy najczęstsze nieprawidłowości, które mogą zostać wykryte podczas audytu wraz z ich klasyfikacją i wymaganymi działaniami naprawczymi.

Kluczowe Obszary Kontroli podczas Audytu BHP muszą zostać wskazane przez audytora, który przeprowadza obchód firmy. Wówczas, sprawdza się m.in.:

Bezpieczeństwo przeciwpożarowe i ewakuacja

Bezpieczeństwo przeciwpożarowe i ewakuacja to kluczowy element audytu BHP. Obejmuje on weryfikację planów ewakuacji, które powinny być czytelne, aktualne i rozmieszczone w widocznych miejscach. Audytor sprawdza dostępność i sprawność gaśnic, hydrantów oraz oznakowanie i drożność wyjść ewakuacyjnych. Ważne jest również oświetlenie awaryjne, alarm przeciwpożarowy oraz regularne szkolenia i ćwiczenia ewakuacyjne dla pracowników. Celem jest zapewnienie szybkiej i bezpiecznej ewakuacji w przypadku pożaru lub innego zagrożenia.

Warunki pracy

Warunki pracy mają bezpośredni wpływ na komfort i bezpieczeństwo pracowników. Audytor ocenia poziom hałasu, oświetlenia, temperatury i wentylacji w miejscu pracy. Sprawdza również czystość, dostęp do wody pitnej oraz stan toalet i pomieszczeń socjalnych (szatnie, stołówki). Celem jest zapewnienie ergonomicznych i higienicznych warunków pracy, minimalizujących ryzyko chorób zawodowych i wypadków.

Bezpieczeństwo pracy

Bezpieczeństwo pracy to szeroki obszar, który obejmuje stosowanie środków ochrony osobistej (ŚOI), bezpieczne metody pracy, stan techniczny maszyn i urządzeń oraz bezpieczeństwo transportu i przemieszczania ciężarów. Audytor weryfikuje również ochronę maszyn (osłony), bezpieczeństwo chemiczne (dostęp do substancji niebezpiecznych) oraz stan infrastruktury (instalacje elektryczne, gazowe, odgromowe). Celem jest minimalizacja ryzyka wypadków przy pracy i zapewnienie bezpiecznego wykonywania zadań.

Opieka medyczna

Opieka medyczna to istotny element dbałości o zdrowie pracowników. Audytor sprawdza dostępność apteczek i pierwszej pomocy, obecność przeszkolonego personelu oraz dostęp do opieki lekarskiej (w zależności od wielkości zakładu). Weryfikowane są również badania pracownicze (w tym badania specjalistyczne, np. słuchu). Celem jest zapewnienie szybkiej i skutecznej pomocy w przypadku urazu lub choroby.

Szkolenia BHP

Szkolenia BHP są niezbędne dla zapewnienia świadomości i wiedzy pracowników na temat bezpieczeństwa pracy. Audytor weryfikuje regularność szkoleń dla pracowników (w tym stanowiskowe i dotyczące specyfiki pracy) oraz szkoleń z pierwszej pomocy. Celem jest gwarancja odpowiedniego przeszkolenia pracowników i ich umiejętości reagowania w sytuacjach awaryjnych.

Pozostały zakres audytów

Poza wymienionymi, audytor może również sprawdzić inne obszary, , takie jak rejestr wypadków i urazów oraz warunki pracy dla kobiet w ciąży. Celem jest całościowa ocena bezpieczeństwa i higieny pracy w zakładzie oraz identyfikacja potencjalnych zagrożeń.

Podsumowując, audyt BHP to kompleksowy proces, który ma na celu zapewnienie bezpiecznych i higienicznych warunków pracy. Przeprowadzenie audytu i wdrożenie działań naprawczych pozwala na minimalizację ryzyka wypadków i chorób zawodowych, poprawę komfortu pracy i zgodność z przepisami prawa.

Audyt PPOŻ: Jakie są wymagania?

Realizacja audytu PPOŻ zobowiązuje do weryfikacji instrukcji operacyjnych w przedsiębiorstwie, walidacji działań ochrony przeciwpożarowej, jak również określenia ogólnej świadomości zasad udzielania pierwszej pomocy przedmedycznej oraz dostępności odpowiednich urządzeń. Podczas audytu PPOŻ ważne jest wskazanie lokalizacji sprzętu ppoż. i zasad jego użycia oraz prowadzenie działań prewencyjnych w zakresie ochrony przeciwpożarowej..

Audyt PPOŻ ma na celu:

• Identyfikację i ocenę kluczowych obszarów ryzyka związanych z bezpieczeństwem pożarowym i ewakuacją.
• Przedstawienie szczegółowych informacji na temat stwierdzonych nieprawidłowości wraz z określeniem ich wagi i terminów usunięcia.
• Zaproponowanie działań naprawczych, mających na celu zapewnienie zgodności z obowiązującymi przepisami i normami bezpieczeństwa.

Wszystkie stwierdzone podczas audytów nieprawidłowości zostają sklasyfikowane według ich wagi. Taka systematyka pozwala na ustalenie priorytetów w zakresie działań naprawczych. W każdym raporcie z audytu PPOŻ można wyróżnić następujące kategorie:

• Krytyczne: Wymagające natychmiastowej interwencji ze względu na bezpośrednie zagrożenie życia i zdrowia.
• Poważne: Wymagające podjęcia działań naprawczych w określonym terminie, aby zapobiec potencjalnym zagrożeniom.
• Drugorzędne: Wymagające przeglądu i ewentualnych działań naprawczych w celu poprawy ogólnego poziomu bezpieczeństwa.

Raport audytu PPOŻ

W tabeli umieszczono przykładowy raport z audytu PPOŻ – przedstawia szereg nieprawidłowości, które należy uporządkować w taki sposób, by skutecznie usunąć problemy.

Automatyzajca adytów bezpieczeństwa

Audyt bezpieczeństwa pracy to audyt, który łączy elementy zarówno BHP, 5S jak również elementy audytu PPOŻ. Bezpieczeństwo pracy stanowi fundament każdej odpowiedzialnej organizacji. Szczegółowy audyt w tym zakresie, obejmujący m.in. przegląd dokumentacji, ma kluczowe znaczenie dla identyfikacji potencjalnych zagrożeń i zapewnienia zgodności z obowiązującymi przepisami. To właśnie od analizy dokumentacji rozpoczyna się audyt i już na tym etapie można często wykryć nieprawidłowości. W wielu przedsiębiorstwach dokumentacja bywa bowiem niekompletna lub/i nieaktualna, a brak spisanych procedur stanowi jedną z pierwszych niezgodności.

Podczas analizy dokumentów audytor koncentruje się na weryfikacji kompleksowości i adekwatności polityki BHP, PPOŻ. Ponadto dokonuje oceny ryzyka zawodowego oraz dostępności i aktualności kluczowych dokumentów, takich jak protokoły z posiedzeń komisji BHP, certyfikaty bezpieczeństwa maszyn czy zapisy szkoleń. Celem tego etapu jest nie tylko ocena formalnego spełnienia wymogów, ale przede wszystkim identyfikacja obszarów wymagających poprawy i wdrożenie skutecznych działań prewencyjnych.

Audyt bezpieczeństwa BHP wykorzystuje się w firmach produkcyjnych. Audyty BHP przeprowadzane w polskich, małych i średnich przedsiębiorstwach, głównie z branży produkcji żywności i opakowań, często ujawniają szereg istotnych nieprawidłowości w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy.

Analiza wyników audytów często wskazuje na dominację niezgodności dotyczących BHP, zarówno w kontekście wymagań ETI, jak i polskiego prawa. Szczegółowe zestawienie charakteru tych niezgodności uwypukla kluczowe obszary problemowe:

• Niewłaściwe posługiwanie się środkami chemicznymi: Brak kart charakterystyk, zwłaszcza dla chemii warsztatowej. Ponadto bardzo częstym problemem są nieoznakowane lub źle oznakowane pojemniki.
• Ograniczony dostęp do sprzętu przeciwpożarowego: Dużym problemem jest zastawianie gaśnic i hydrantów oraz blokowanie wyjść ewakuacyjnych.
• Nieużywanie środków ochrony osobistej: W wielu firmach, wręcz notorycznie, napotykamy na ignorowanie konieczności stosowania okularów ochronnych, stoperów, obuwia ochronnego itp.
• Nieaktualne instrukcje bezpieczeństwa pożarowego: Brak wynikających z nich przeglądów instalacji.
• Nieprawidłowości w apteczkach pierwszej pomocy: W wielu przypadkach audytorzy stwierdzają brak spisu wyposażenia oraz przeterminowaną zawartość.
• Brak oznaczeń ładowności regałów lub przekraczanie tej ładowności.

System do audytów BHP, PPOŻ, bezpieczeństwa pracy

Zapewnienie bezpieczeństwa i higieny pracy (BHP) oraz ochrony przeciwpożarowej (PPOŻ) stanowi kluczowy element odpowiedzialnego zarządzania. Tradycyjne metody audytowania, oparte na papierowej dokumentacji i ręcznym wprowadzaniu danych, są niezwykle czasochłonne, podatne na błędy i utrudniają bieżące monitorowanie stanu bezpieczeństwa.

W odpowiedzi na te wyzwania auditomat® oferuje innowacyjne rozwiązanie, które rewolucjonizuje proces audytów BHP, PPOŻ i audytów bezpieczeństwa. Dzięki zaawansowanym funkcjom i intuicyjnemu interfejsowi, auditomat® umożliwia efektywne planowanie, przeprowadzanie i analizowanie wyników audytów.

Oto niektóre z funkcji systemu auditomat®:

• Konfiguracja spersonalizowanych list kontrolnych: System auditomat® poprawia proces audytów BHP i PPOŻ poprzez umożliwienie tworzenia w pełni spersonalizowanych list kontrolnych. Niezależnie od tego, czy potrzebujesz prostych checklist, czy złożonych audytów z wieloma sekcjami, auditomat® oferuje intuicyjny moduł konfiguracji.
• Automatyzacja procesu audytu: auditomat® eliminuje uciążliwe papierowe listy kontrolne i ręczne wprowadzanie danych. Ważne jest to, że zastępuje e cyfrowymi formularzami, przez co praca staje się o wiele szybsza. Automatyczne generowanie raportów PDF natychmiast po zakończeniu audytu, pozwala na szybkie przekazanie wyników wszystkim zainteresowanym stronom.
• Usprawnienie zarządzania niezgodnościami: System auditomat® ułatwia identyfikację niezgodności z przepisami BHP i PPOŻ. Umożliwia to szybkie dokumentowanie problemów poprzez dodawanie opisów i zdjęć. Dzięki centralnemu systemowi zarządzania niezgodnościami, możesz śledzić postępy w realizacji działań korygujących. W rezultacie zyskasz, pewność, że wszystkie uchybienia zostaną skutecznie usunięte.
• Zwiększenie przejrzystości i dostępności informacji: auditomat® zapewnia dostęp do aktualnych informacji o przebiegu audytów dla upoważnionych osób w czasie rzeczywistym. Dzięki temu wszyscy zainteresowani mogą na bieżąco monitorować stan bezpieczeństwa i postępy w realizacji działań naprawczych.
• Wsparcie dla różnych typów audytów: auditomat® to nie tylko narzędzie do audytów BHP i PPOŻ. System wspiera również inne typy audytów, takie jak audyty wewnętrzne, audyty 5S, audyty TPM, audyty LPA oraz inne, dowolne.  Jest  więc wszechstronnym narzędziem do zarządzania jakością i bezpieczeństwem w każdej organizacji.

Podsumowanie

Przeprowadzanie audytów bezpieczeństwa, zarówno BHP, PPOŻ, jak i ogólnych audytów bezpieczeństwa pracy zapewnia bezpieczne  i zgodne z przepisami środowisko pracy. Regularne audyty pozwalają na identyfikację potencjalnych zagrożeń, minimalizację ryzyka wypadków. Dzięki nowoczesnym narzędziom, takim jak system auditomat®, proces audytowania staje się bardziej efektywny, a co więcej, dokładny i transparentny.

Zainwestuj w bezpieczeństwo swojej organizacji już dziś! Skorzystaj z innowacyjnego systemu auditomat®, aby usprawnić proces audytów BHP, przeciwpożarowych i bezpieczeństwa pracy. Umów się na bezpłatną konsultację i dowiedz się, jak auditomat® może pomóc Ci osiągnąć najwyższe standardy bezpieczeństwa.